Geachte belegger,

In 2023 schreef ik meermaals dat de markten onterecht in de ban waren van pessimisme. Onder het oppervlak lagen er volop kansen in de belangrijkste bronnen van onzekerheid – en dat is nog steeds zo. Het feit dat dit laagje onzekerheid groeide, was een reden voor afgemeten optimisme. Hoe ziet het er nu uit?

In onze ogen vinden we de grootste punten van zorg rondom drie thema's:

De houdbaarheid van de hoge wereldwijde schuldenlast. De woekerachtige groei van de staatsschulden over de afgelopen twintig jaar is alarmerend. In minder dan twee decennia is de verhouding tussen de staatsschuld en het bbp in veel grote ontwikkelde landen verdubbeld – in de meeste gevallen zelfs tot boven de 100%. Bovendien is de rente onlangs opgelopen, wat deze schuldenlasten zwaarder maakt en fnuikend is voor de financiële gegoedheid van de leningnemers. In dit klimaat zouden veel overheden zich al tevreden stellen als hun schuldratio gestabiliseerd was. Belangrijke voorwaarde voor dit doel is echter dat het groeicijfer ten minste even hoog is als de gemiddelde rente die een overheid betaalt, zonder begrotingstekorten en inclusief rentekosten. Aangezien de meeste landen de hand niet zozeer op de knip houden, is dit doel politiek niet haalbaar. Het is van groot belang dat de reële rente dus zo laag mogelijk is, en ten minste onder het reële groeipercentage liggen, na aftrek van de inflatie. We kunnen er dus van uitgaan dat het terugdringen van de reële rente de komende maanden een van de grootste prioriteiten van monetair beleidsmakers wordt. Centrale banken hebben namelijk extra speelruimte doordat de inflatiedruk eindelijk gestaag afneemt. Zo stelde de Fed afgelopen december monetaire verruiming in het vooruitzicht, in de vorm van renteverlagingen en een totale of gedeeltelijke stop op haar verkoop van staatsobligaties.

De veerkracht van de mondiale bedrijvigheid. Vooruitlopend op een lagere rente leeft de economische bedrijvigheid op. Vooral de bouw profiteert hiervan. Doordat veel landen bovendien vasthouden aan een ruim begrotingsbeleid, krijgt de economie nog meer wind in de zeilen. Dat geldt extra voor de Verenigde Staten, waar in november presidentsverkiezingen op de agenda staan en de zittende Democratische regering er dus baat bij heeft ruimhartig te zijn. Tot slot houden alle grondstoffenprijzen, vooral grondstoffen voor energie, zich op de vlakte. Dat komt de koopkracht van consumenten ten goede, en hun vertrouwen krijgt een extra impuls van de krappe arbeidsmarkt. Wie had ooit gedacht dat de prijzen voor aardgas en olie zo bescheiden zouden zijn, nadat de oorlog in Oekraïne uitbrak en het Midden-Oosten een kruitvat werd?

Geopolitieke risico's. De huidige impasse in de Oekraïens-Russische oorlog hadden wij niet zien aankomen. Uit onze informatie over het Russische leger concludeerden we namelijk dat het nauwelijks stand zou kunnen houden tegen Oekraïense offensieven. Xi Jinping vat Poetins straffeloze optreden op als groen licht voor meer autarkisch beleid in China en als brandstof voor zijn ambities om Taiwan in te lijven. Ten slotte heeft de crisis in het Midden-Oosten de spanningen in de regio flink doen oplaaien – en dat terwijl de regio al berucht is om zijn instabiliteit en excessieve bewapening. Er worden volop allianties gesmeed, waardoor het risico dat het conflict zich als een olievlek verspreidt, schrikbarend groot wordt. Het is naïef om erop te vertrouwen dat deze spanningen binnenkort vanzelf zouden wegebben, maar het lijkt ons wel redelijk om ervan uit te gaan dat een grootschalig conflict uitblijft, juist doordat de betrokken partijen zo onderling afhankelijk zijn.

Wat zijn de vooruitzichten voor de financiële markten in dit klimaat? De veerkracht van de wereldwijde economische bedrijvigheid, versterkt door teruglopende rentetarieven, blijft risicodragende activa de komende tijd waarschijnlijk wind in de zeilen bieden. Techaandelen, gegalvaniseerd door de duizelingwekkende vooruitgang van artificiële intelligentie, blijven een van de zwaartepunten voor beleggers. Vergelijkbare optimistische vooruitzichten hebben de opkomende markten, die nog sterker ondergewaardeerd worden wanneer de rente terugloopt en de dollar uiteindelijk ook aan waarde verliest. Ten slotte blijven de geopolitieke risico's toenemen, waardoor het ook verstandig is om goud in de portefeuille te introduceren. Het edelmetaal is extra aantrekkelijk doordat overheden aan hun ruimhartige begrotingsbeleid vasthouden en minder gebukt gaan onder streng monetair beleid.

Met dit voorzichtig optimistische standpunt wens ik u een gelukkig en voorspoedig nieuw jaar.